Een dampende kop thee op een regenachtige namiddag kan voelen als een warme omhelzing. Thee is voor velen een ritueel, een moment van rust. Maar terwijl we genieten van dat kopje troost, sluipt er soms een vervelende gedachte binnen: is thee eigenlijk wel goed voor mijn tanden? Of sleutelt het stiekem aan mijn glimlach zoals de tijd knaagt aan een oude gevel? Het antwoord is – zoals bij veel dingen in het leven – genuanceerd. Thee is niet zwart-wit. Zelfs niet als het om zwarte thee gaat.
Wat thee precies met je tanden doet
Thee bevat net als wijn en koffie bepaalde stoffen die invloed hebben op het glazuur van je tanden. Twee boosdoeners springen eruit: tannines en zuren. Tannines zijn plantaardige polyfenolen die bijdragen aan de smaak en kleur van thee. Ze zorgen ook voor die droge, samentrekkende sensatie in je mond bij sommige theesoorten – vooral bij zwarte thee of donkere oolong. Maar ze hebben nog een tweede hobby: ze hechten zich gretig aan je tandglazuur en zorgen zo voor verkleuringen. Denk aan die gele of bruine gloed die na verloop van tijd opduikt.
Daarbovenop kan thee, afhankelijk van het soort en de bereidingswijze, licht zuur zijn. En zuren tasten het tandglazuur aan. Het glazuur is als de beschermende schild van je tanden – eens het is aangetast, herstelt het zich niet zomaar. Zeker als je vaak warme dranken drinkt, versnel je de slijtage van dat glazuur. En wie gevoelige tanden heeft, weet hoe geniepig dat kan aanvoelen. Sommige mensen drinken zelfs thee met een rietje om hun tanden te omzeilen. Wat op een feestje misschien vreemd oogt, maar wel werkt.
Is groene thee beter dan zwarte thee voor je gebit?
Niet alle theesoorten zijn gelijk geschapen als het op tandgezondheid aankomt. Groene thee bevat ook tannines, maar in mindere mate dan zwarte thee. En de zuren in groene thee liggen meestal iets lager, afhankelijk van de soort. Dat maakt groene thee een mildere keuze voor je gebit. Bovendien bevat groene thee catechines, antioxidanten die antibacterieel kunnen werken. Er zijn zelfs studies die suggereren dat groene thee de groei van bacteriën die tandplak veroorzaken kan remmen. Met andere woorden: waar zwarte thee sneller voor verkleuring zorgt, heeft groene thee potentieel een beschermend effect. Dat klinkt haast als poëzie in de oren van elke tandarts.
Toch blijft ook groene thee niet helemaal vrij van risico. Drink je vijf koppen per dag zonder na te spoelen of poets je nadien niet correct, dan kan ook groene thee vlekken achterlaten. Witte thee of kruidenthee (zoals rooibos) zijn doorgaans zachter voor het glazuur en veroorzaken zelden verkleuringen – tenzij er veel kleurstoffen of zurige ingrediënten inzitten (zoals hibiscus of citroenschil).
Hoe kan je de impact van thee op je tanden beperken?
Gelukkig hoef je je kopje thee niet op te geven voor een parelwitte glimlach. Met een paar eenvoudige gewoontes hou je het beste van twee werelden in balans: smaak en tandgezondheid. Spoel na elke kop thee je mond even met water. Dat neutraliseert de zuren en verwijdert kleurstoffen die zich anders beginnen te nestelen in je glazuur. Het hoeft geen uitgebreide mondspoeling te zijn – een flinke slok kraantjeswater doorspoelen volstaat.
Poets je tanden idealiter niet vlak na het drinken van thee. Waarom? Omdat het glazuur na zuurcontact tijdelijk wat zachter is, en je met je tandenborstel meer schade zou kunnen aanrichten. Wacht een halfuurtje en poets dan zoals je gewoon bent. En ja, flossen blijft belangrijk – ook bij theedrinkers. Want waar tandplak blijft hangen, kunnen tannines zich ook makkelijker vastklampen.
Een persoonlijke tip? Als ik weet dat ik veel thee ga drinken – bijvoorbeeld tijdens het schrijven of lezen – zet ik standaard een glas plat water naast me. Na elk kopje neem ik automatisch een slokje water. Het voelt misschien als een kleine moeite, maar op lange termijn merk ik dat mijn tandarts minder streng kijkt tijdens de controle.
Wat met ijsthee en gearomatiseerde theesoorten?
En dan is er nog de moderne variant: ijsthee. Al dan niet met bubbels, siropen of kunstmatige aroma’s. Hier moet je opletten. Veel commerciële ijsthee bevat flink wat toegevoegde suikers of zoetstoffen, én zuren zoals citroenzuur. Die combinatie is zowat het paradijs voor bacteriën én een hel voor je tandglazuur. Een zure omgeving en suikers zorgen samen voor de perfecte storm richting tandbederf.
Ook gearomatiseerde theesoorten zijn niet altijd zonder risico. Thee met sinaasappelschil, appelstukjes, kaneel of karamelaroma? Dat klinkt gezellig, maar vaak bevatten ze extra zuren of suikers die je tanden niet zo fijn vinden. Zeker als je deze thee warm drinkt en er suiker aan toevoegt, verdubbel je het risico. Hier geldt het gezegde: ‘alles met mate’. Geniet gerust van je favoriete chai of appeltaartthee, maar maak er geen liturgisch ritueel van. Afwisseling blijft een sleutel tot tandvriendelijk theedrinken.
Is er een verschil tussen losse thee en theezakjes?
Ja, er is een subtiel verschil tussen thee uit zakjes en losse thee. Losse thee – mits van goede kwaliteit – bevat doorgaans grotere bladeren en minder poeder. Die grote bladeren geven hun stoffen trager af, wat resulteert in een zachtere, minder bittere infusie. Theezakjes bevatten vaak fijngemalen theeblaadjes (ook wel fannings of dust genoemd), die snel en krachtig trekken. Dat betekent meer tannines in minder tijd. En dus ook sneller verkleuring op je tanden.
Persoonlijk merk ik dat ik bij losse thee ook bewuster omga met mijn zetwijze: ik let op temperatuur, trektijd en hoeveelheid. Bij een zakje gaat het sneller: zakje erin, drie minuten wachten, klaar. Maar die snelheid kan nadelig zijn voor je gebit. Nog een extra voordeel van losse thee? Minder verpakking, dus beter voor het milieu én meestal rijker van smaak. Een win-win, als je ’t mij vraagt.
Hoe weet je of thee al schade aanricht?
Niet iedereen merkt meteen dat thee zijn sporen nalaat. Verkleuring gebeurt vaak geleidelijk. Je tanden krijgen langzaam een gelige schijn, die niet verdwijnt met poetsen. Een tandarts zal het sneller opmerken tijdens een controle. Soms wijst ook gevoelige tanden of lichte ruwheid op het glazuur op beginnende schade. In die gevallen is een professionele reiniging of polijsten aangewezen. En wie weet zelfs een overstap naar andere theesoorten of drinkgewoontes.
Mijn advies: neem af en toe een kritische blik in de spiegel – letterlijk. Zie je dat je tanden hun glans verliezen of dat je glimlach minder sprankelt dan vroeger? Dan is het misschien tijd voor een aanpassing. Niet om thee te bannen, maar om er bewuster mee om te gaan. Thee en tanden kunnen best samenleven – mits wat begrip en een klein beetje water ertussen.
